Panorama kina światowego (2) - "Mandarynki"

Gdy 15. stycznia 2015 r. ogłaszano listę filmów nominowanych do tegorocznych Oscarów w kategorii Najlepszy Film Nieangielskojęzyczny uwaga Polaków skupiła się na „Idzie”. W końcu nieczęsto w czołowej piątce trafia się obraz znad Wisły. Po opadnięciu pierwszych emocji (jedni „Idę” wychwalali, inni całkiem rzeczowo wytykali temu filmowi wtórność, zaś reżyserowi pójście na skróty) zaczęto przyglądać się innym nominowanym. I tak jednym z rywali „Idy” są gruzińsko-estońskie „Mandarynki”. W tym wypadku nie ma kłótni pomiędzy kinomanami. Każdy, kto obejrzał ten film jest pod jego urokiem, czemu osobiście w ogóle się nie dziwię.

Abchazja, początek lat 90. XX w. Rdzennym mieszkańcom nie podoba się, że są częścią Gruzji. Woleliby niepodległość, do czego zresztą chytrze namawia ich Matuszka Rassija. Wybucha wojna. Tymczasem na terenie Abchazji od kilkudziesięciu lat mieszka także grupka ludzi pochodzenia estońskiego. Po rozpoczęciu wojny większość z nich powraca do Estonii. Zostają niedobitki, a wśród nich Ivo (w tej roli rewelacyjny Lembit Ulfsak) oraz Margus (Elmo Nüganen), którzy żyją z uprawy mandarynek – prawdziwej chluby tej ziemi. Przez gospodarstwa Iva i Margusa przetacza się front pozostawiając... dwóch rannych: Gruzina Nikę (Misha Meskhi) oraz najemnika z Czeczenii, Ahmeda (Giorgi Nakashidze). Oczywiście walczący po dwóch stronach barykady panowie nie zamierzają się w czasie rekonwalescencji pogodzić, i tylko szukają okazji do unicestwienia wroga. Lecz zarówno Gruzin jak i Czeczen to ludzie honoru, a dali wcześniej słowo gospodarzowi, że dopóki się kurują, dopóty włos drugiej stronie nie spadnie z głowy.

„Mandarynki“ to film wojenny bez epatowania wybuchami i akcjami zbrojnymi na ekranie. Owszem, działania wojenne są widoczne, ale jest to jak gdyby tło całej akcji. Bo większość filmu rozgrywa się w chacie lub okolicach chaty Iva.

Film autorstwa gruzińskiego reżysera, Zazy Urushadzego (syna słynnego w latach 60. XX w. bramkarza klubu piłkarskiego Dynamo Tbilisi, Ramaza Urushadzego) przybliży nam nieco mentalność ludzi zamieszkujących Kaukaz, ich honorowość, sposób bycia i postrzegania świata. Już nie mówiąc o tym, że niektórzy z widzów po raz pierwszy zetkną się z czymś takim jak Abchazja, ale to temat na inną bajkę.

W każdym razie dla mnie Oscar dla Najlepszego Filmu Nieanglojęzycznego powinien dostać się w ręce twórców „Mandarynek“, i to bez dwóch zdań.

Mandarynki

tytuł oryginału:  Mandariinid / Mandarinebi (gruz. მანდარინები)

kraje: Gruzja, Estonia

czas trwania: 1h27

reżyseria: Z. Urushidze

występują: L. Ulfsak, G. Nakashidze, M. Meskhi, E. Nüganen, R. Trass

data premiery (Polska & świat): 15.10.2013 r.

dostępność w PL: od czasu do czasu seanse w kinach studyjnych (w Warszawie np. Kino LAB i Kino Muranów)

Autor: Jacek Wojciechowski

Link do trailera: https://www.youtube.com/watch?v=BO-2Og69heA